Cesarz Franciszek Józef | Góry i Doliny

Wiedeń – fragment secesyjnej ornamentyki nad wejściem do Muzeum Secesji

„Wien, Wien, nur du allein”

tę znaną piosenkę skomponował w 1913 roku Rudolf Sieczyński. Tytuł zawiera wszystko to co w Wiedniu jest najcenniejsze, niepowtarzalne i jedyne. Wielu turystów wyjeżdża z tego miasta z niedosytem, przyrzekając sobie jeszcze tu powrócić. Wielu z nich powraca. Ja powracam tutaj często, ponieważ Wiedeń, tak jak i cała Austria, jest dla mnie miejscem magicznym. To tutaj, nieśpiesznie pijąc Melange chłonę specyficzną, spokojną atmosferę tego miasta, tutaj odpoczywam podziwiając wspaniałe krajobrazy. Tutaj napawam się pięknem górskich szczytów i ciszą panującą na szlakach. To tutaj czuję się po prostu jak u siebie:)

Do swoich urlopowych propozycji lub wypadów weekendowych, proponuję włączyć również Wiedeń. Dawna stolica Cesarstwa Austro-Węgier stała się jednym z bardziej znaczących ośrodków kultury europejskiej i w dalszym ciągu zachwyca swoją niepowtarzalną atmosferą. To właśnie tutaj odbywają się coroczne Koncerty Noworoczne i Bale Debiutantek. Tutaj, posłuchamy koncertów słynnej orkiestry Wiener Philharmoniker, świetnych wykonań walców Straussów czy utworów Mozarta. Koneserzy secesji znajdą szereg okazji do podziwiania wspaniałej architektury secesyjnej i malarstwa Klimta.

Miłośnicy historii z przyjemnością odwiedzą między innymi pałac Hofburg ze skarbcem cesarskim i muzeum Cesarzowej Sisi w którym znajdują się pamiątki po Cesarzu Franciszku Jóżefie i jego żonie Elżbiecie Bawarskiej, oraz letnią rezydencję Sisi – pałac Schonbrunn ze wspaniałymi ogrodami i majestatyczną Gloriettą.

Nieopodal Hofburga znajduje się Hiszpańska Dworska Szkoła Jazdy która jest ostatnią szkołą na świecie kultywującą stare, klasyczne formy wyższej sztuki jeździeckiej. Pokazy białych, lipicańskich ogierów olśniewających precyzją ruchów zharmonizowanych z muzyką zapewniają niezapomniane przeżycia. Bilety na pokazy i treningi można zarezerwować przez internet (www.srs.at).

Duże wrażenie wywierają również krypty w kościele Kapucynów (Kaisergruft), gdzie przez lata chowani byli przedstawiciele rodziny cesarskiej.

Kościół Kapucynów – Kaisergruft

Po wejściu do przedsionka kościoła, podążamy za strzałką kierującą nas do Kaisergruft. Schodząc po schodach do krypt, zatapiamy się w tajemniczy świat historii. I chociaż zapalone światła rozpraszają mrok, widok trumien wywołuje lekki niepokój. Najstarsze z nich są proste i chociaż wyglądają dostojnie, jednak ich ornamentyka jest skromna. Pomiędzy nimi znajdują się również potężne, bogato zdobione sarkofagi – z postaciami, atrybutami i symbolami charakterystycznymi dla tego miejsca.

Stopniowo, przechodząc w głąb krypt, zaczynamy wkraczać w historię Cesarstwa Austro-węgierskiego i rodziny Habsburgów, poznawać postaci mniej znane i odnajdywać te, które bardziej zapisały się na kartach historii europejskiej.

Przedostatnią kryptą jest Krypta Franciszka Józefa, w niej stoją trzy sarkofagi. Osoby w nich pochowane były sobie bliskie, jednak każda z nich na swój sposób była postacią zarazem tragiczną i nieszczęśliwą. Cesarz Franciszek Józef – wychowywany od dzieciństwa w surowym rygorze wojskowym, przyuczany do zadań, jakie w przyszłości na niego czekały, obowiązkowy i pracowity władca, dla którego stopniowa utrata terytorium stanowiła gorzką porażkę. Monarcha panujący ponad pół wieku, do ostatnich godzin swojego życia zajmujący się pracą. Gorąco kochający swoją żonę Elżbietę, lecz pomimo tego samotny pod koniec życia.

Kościół Kapucynów – Kaisergruft, nagrobki Cesarza Franciszka Józefa, Cesarzowej Elżbiety i Arcyksięcia Rudolfa

Cesarzowa Elżbieta (Elżbieta Bawarska), zwana Sisi – miłośniczka natury, jazdy konnej, ćwiczeń fizycznych i zdrowego odżywiania. Kobieta obdarzona wyjątkową urodą, opiekunka biednych, wrażliwa na los swojego ludu. Jej niezależny charakter nie był w stanie poddać się etykiecie i konwenansom panującym na dworze cesarskim. Konflikty, w jakie popadała ze swoją teściową, Arcyksiężną Zofią (która była zarazem jej ciotką), zbyt krótkie chwile z własnymi dziećmi (które zostały oddane pod opiekę guwernantkom), stały się przyczyną depresji i poważnej choroby jaką była gruźlica. Po udanej kuracji na Maderze wróciła na krótki czas do Wiednia, jednak jej niespokojny duch nie pozwolił zbyt długo zabawić w Hofburgu. Od tej chwili szukała każdej sposobności aby wyrwać się z dusznej atmosfery pałacu – to uczucie nasiliło się jeszcze bardziej po samobójczej śmierci syna, Rudolfa. Popadając w melancholię i samotność, nigdzie nie mogąc na dłużej zagrzać miejsca, podróżując stale po Europie, rzadko przebywała w Wiedniu. Kochając męża w młodości, uciekała od niego w późniejszych latach, a wyrzuty sumienia wywołane samotnością Franciszka Józefa stłumiła poznając go z aktorką Kathariną Schratt, która stała się cesarską przyjaciółką. Sisi zginęła tragicznie z ręki włoskiego anarchisty, w Genewie.

Kaisergruft – sztukateria na suficie kaplicy

Arcyksiążę Rudolf – urodzony jako trzecie dziecko Franciszka Józefa i Elżbiety, następca tronu, introwertyk, cechy charakteru, wrażliwość i dowcip odziedziczył po matce. Bardzo wcześnie przekazany pod opiekę babce – Arcyksiężnej Zofii, guwernantkom i guwernerom. Bon vivant, obracający się w artystycznych, wiedeńskich kręgach, znawca wina i kobiet. Surowy ojciec, uważając go za lekkoducha nie zdecydował się na powierzenie mu żadnego ważniejszego stanowiska. Nie akceptował lekkiego stylu życia prowadzonego przez syna, nie tolerował jego pozamałżeńskich miłostek, Rudolf, często różnił się z ojcem w poglądach politycznych. Ta skomplikowana sytuacja frustrowała Rudolfa i powodowała że popadał w stany neurotyczne, nadużywając alkoholu i morfiny wpadał w ramiona kolejnych kochanek. Ożenił się z miłości z belgijską księżniczką Stefanią z domu Koburg, jednak po narodzeniu pierwszego i jedynego dziecka – arcyksiężniczki Elżbiety, stosunki raptownie ochłodziły się. Zapewne wpływ na to miały również choroby weneryczne których nabawił się Arcyksiążę. W 1888 roku, Rudolf spotkał 17-letnią baronównę Marię Vetserę, w której zakochał się Arcyksiążę. Dziewczyna, od pierwszego spojrzenia darząca go gorącym uczuciem, była gotowa zrobić dla niego wszystko. Najprawdopodobniej, Franciszek Józef, dowiedziawszy się o kolejnym romansie syna, postawił mu ultimatum, żądając natychmiastowego zakończenia tej znajomości. Rudolf poprosił o parę dni zwłoki na ostateczne pożegnanie z Marią. Po uzyskaniu zgody, wyjechał z nią do swojego myśliwskiego pałacyku w Mayerlingu (niedaleko Wiednia). Tam rozegrała się tragedia – Arcyksiążę Rudolf zastrzelił śpiącą Marię a następnie, zostawiając pożegnalny list, sam popełnił samobójstwo.

Kaisergruft – figura Matki Boskiej w kaplicy

Spacer po Starym Mieście, zwiedzanie Katedry Św. Szczepana, przechadzka elegancką Karntnerstrasse, kawa i tort Sachera w słynnej kawiarni Sachera – to obowiązkowe punkty pobytu w Wiedniu. Hotel i kawiarnia Sachera mieści się na Karntnerstrasse, na tyłach Opery (Wiener Staatsoper). Wchodzimy do kawiarni bezpośrednio z ulicy Karntnerstrasse – nastawmy się na krótsze lub dłuższe oczekiwanie na stolik, wielu chętny chce poznać to miejsce.

Plac obok Opery, w głębi widoczna Karntnerstrasse, po lewej stronie fragment hotelu i kawiarni Sacher

Plac obok Opery, na pierwszym planie po lewej – podcienie Opery, w głębi po lewej stronie fragment hotelu i kawiarni Sachera przy Karntnerstrasse

To tutaj możemy odpocząć przy ulubionej kawie – dodajmy, że w Wiedniu podają wyśmienitą kawę (woda dostarczana jest prosto z Alp), a urozmaicone menu gwarantuje nam świetną zabawę przy wyborze tej, która zostanie naszą ulubioną. Posmakujmy zatem czarnej, mocnej kawy Schwarzer, podawanej z ciepłym mlekiem Melange, z bitą śmietaną i likierem morelowym kawy Biedermaier, mokki z żółtkiem, miodem i koniakiem zwanej Kaisermelange, espresso z dodatkiem gorącej czekolady nazywane Otello, oraz wielu, wielu innych. Nie zapomnijmy również o skosztowaniu tortu Sachera, którego receptura, również dzisiaj, jest skrzętnie skrywaną tajemnicą. Ten czekoladowy tort przekładany konfiturą morelową został stworzony dla księcia Metternicha przez Franza Sachera w roku 1832. W krótkim czasie zdobył miano niekwestionowanego „króla deserów”. Warto zatem spróbować tak znakomitego specjału aby pokusić się o własną opinię. W kawiarni możemy również kupić tort Sachera na wynos (w mniejszej, lub większej wersji).

Niedaleko hotelu Sachera znajdziemy Albertinę – galerię, w której znajdują najcenniejsze zbiory grafiki, między innymi: Klimta, Durera, Cezanna, Kokoschki, czy Picassa. Albertina została założona w 1776 roku przez zięcia cesarzowej Marii Teresy, księcia Alberta Sasko-Cieszyńskiego. Oprócz wystaw stałych, w Albertinie organizowane są również wystawy okolicznościowe, które zawsze stają się wydarzeniem kulturalnym.

W okolicach Albertiny znajdziemy również miejsca które również warto odwiedzić. Są to: Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum) z cenną kolekcją sztuki europejskiej, starożytnej, oraz monet, MuseumsQuartier z unikalnym kompleksem sal wystawowych i koncertowych, czy muzeum Zygmunta Freuda. Wpadnijmy również do Muzeum Secesji aby obejrzeć jego wpaniałą fasadę.

Wejście do Muzeum Secesji

Jeśli chcemy coś zjeść na mieście, proponuję oddalić się od głównych szlaków turystycznych i w mniejszych, spokojniejszych uliczkach Starego Miasta poszukać restauracji cieszącej się popularnością u miejscowych Wiedeńczyków. Tam z pewnością będzie smacznie:) Nam udało się znaleźć restauracyjkę, co prawda w suterenie, jednak w porze obiadu tak zatłoczoną miejscowymi, że na stolik trzeba było poczekać parę minut. Przeczucie nas nie zawiodło, wiedeńska smaczna kuchnia wynagrodziła nam trudy czekania.

Wieczorem, jako miłe uzupełnienie pobytu, proponujemy wypad na Grinzing, gdzie przy tradycyjnej muzyce, gwarze różnojęzycznych rozmów w restauracyjnych ogródkach i młodym winie będziemy cieszyć się niepowtarzalną atmosferą tego miejsca. Na Grinzing możemy dojechać tramwajem – kupując bilet jednodniowy w punkcie informacji turystycznej niedaleko Albertiny.

Jeśli wystarczy nam czasu, możemy zrobić krótkie wycieczki w okolice Wiednia – na wzgórze Kahlenberg, skąd król Jan III Sobieski dowodził wojskami podczas bitwy z Turkami (1683 rok), do Baden – kurortu położonego 26 km od Wiednia, gdzie siarkowe źródła termalne przywracają zdrowie kuracjuszom, oraz do Mayerling – miejsca tragicznej, samobójczej śmierci arcyksięcia Rudolfa (następcy tronu, syna Cesarza Franciszka Józefa i Cesarzowej Elżbiety) oraz jego kochanki, baronowej Marii Vetsery. Pałacyk myśliwski który był świadkiem tej tragedii został przebudowany na kościół i przekazany Karmelitankom, które są w jego posiadaniu do dnia dzisiejszego. Ciekawostką jest to, że ołtarz został wybudowany bezpośrednio w miejscu łóża na którym arcyksiążę Rudolf zastrzelił Marię, a następnie siebie.

Jeśli interesują nas zakupy, odwiedźmy Mariahilferstrasse – ulicę handlową z wieloma butikami, sklepami i barami. Tutaj z pewnością znajdziemy coś dla siebie.

Przy okazji – nie zapomnijmy o słodkich czekoladowo-marcepanowych Mozartkugel (czekoladowych kulkach z podobizną Mozarta).

Wracając do Polski, przejeżdżamy przez region Weinviertel słynące z uprawy winogron. Tutejsze szczepy: Gruner Veltiner, Zweigelt czy Pinot Blanc są podstawą do produkcji znakomitych austriackich win.

W Wiedniu możemy poruszać się samochodem (dosyć duża ilość płatnych parkingów w centrum – proponuję jednak omijać godzimy szczytu), lub komunikacją miejską (kupujemy bilety turystyczne w punktach informacji turystycznej). Hotele są dosyć drogie, czasami jednak można złapać okazyjnie atrakcyjne ceny przy rezerwacji w ostatniej chwili (specjalistyczne portale rezerwacji hoteli).